Bebeklerde Öksürük ve Hırıltı

‘Öksürük ve hırıltı’ bebeklerde ve çocukluk çağında sık rastlanan hastalık belirtileridir. Çoğu zaman evde basit tedaviler ile geçebilir. Ancak bu belirtiler inatçı şekilde devam ederse veya giderek artarsa acil tıbbi tedavi gerekebilir.

“Öksürük normal ve sağlıklı bir reflekstir.”

Boğaza veya göğse giren tozlar ve mikropları dışarı atmamızı sağlar. Günde bir kaç kere öksürmek normaldir. Ancak öksürüğün kriz tutmuş gibi olması, uzun sürmesi, gece uyandırması, balgam kusturması normal değildir.

İlk olarak çevre etkenlerini gözden geçirmek gerekir. Sigara veya diğer tütün ürünleri dumanı bebeklerde solunum yolu sorunları yaratır. Evde, arabada sigara içilip içilmediği kontrol edilmelidir.

Sağlıklı bir bebeğin birden bire boğuluyor gibi öksürmeye başlaması ve morarması ciğerine yabancı bir madde kaçtığını düşündürür. Oynadığı oyuncak parçası, yediği yemek lokması veya kuruyemiş parçaları ciğere kaçabilir. En ufak bir şüphe halinde dahi soluk borularına bronkoskopi ile bakılması gerekir.

“Hırıltı ise bebeklerde normal olan bir bulgu değildir.”

Türkçede hırıltı solunum sisteminin değişik noktalarında farklı nedenle olabilecek hastalıkların tarifinde kullanılan genel bir deyimdir.

Hırıltı dediğimiz burun tıkanıklığı, geniz şişmesi ve akıntısı ile üst hava yollarında fokurtuya benzer bir ses olabilir. Çoğu zaman üst solunum yolu enfeksiyonu belirtisidir. Bu çocuklarda burunu temizlemek ve bol su içirmek yararlıdır.

Eğer hırıltı nefes alırken oluyor ve köpek havlaması gibi kaba bir ses eşlik ediyorsa, ses tellerine yakın ana nefes borusunda şişme olduğu akıla gelir. Bu duruma tıp dilinde krup denmektedir. Enfeksiyon veya alerji nedeniyle olabilir. Bu durum nefes borusunun ana girişini tıkayabileceği için tehlikelidir ve mutlaka hemen bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.

Hırıltı, nefes verirken göğsün içinden geliyor, ıslık, düdük sesi veya kedi miyavlamasına benziyorsa akciğerde küçük nefes borularını daraltan bir hastalık olduğu düşünülür. Bu tip hırıltıya tıp dilinde “vizing” denir. Viral bronşiolit, astım ve yabancı cisim yutulması en sık hırıltıya neden olan durumlardır. Bu durumun evde tedavisi yapılamaz. Tanının konması ve neden olan hastalığın tedavisi gereklidir.

Bebeklerde öksürük ve hırıltı şu hastalıklarda olmaktadır:

• Soğuk algınlığı ve virüslerin yaptığı diğer solunum yolu enfeksiyonları
• Nefes borusuna yabancı madde kaçması
• Krup
• Bronşiolit
• Sigara, tütün, nikotin dumanına maruz kalma
• Saman nezlesi
• Alerji
• Astım
• Boğmaca
• Zatürree

“Belirtilen hastalıkların çoğu tedavi edilmediğinde hayatı tehdit edebilir.”

Ne zaman acilen doktora başvurmalı?

• Öksürük ve hırıltı giderek artıyorsa,
• Nefes sıklaşmış ve zorlaşmışsa,
• Nefes gürültülü ise,
• Cilt rengi soluk gri veya mor ise,
• Aşırı bitkinlik varsa,
• Burunun bir tarafı tıkalı veya akıntılıysa,
• Bebek beslenmeyi reddediyorsa,
• Ateş varsa bir an önce çocuk göğüs hastalıkları uzmanına ulaşılmalıdır.